Tiếng Nhật Tại Ryokan: Trọn bộ kính ngữ tiếng Nhật

Binh Nguyen
16 thg 2
6 phút đọc

Đã cập nhật: 24 thg 3

Ba loại Kính Ngữ (Keigo) được sử dụng trong tiếng Nhật:

Teineigo (丁寧語)

Lời nói lịch sự: Đây là dạng cơ bản nhất của Keigo, được sử dụng trong các cuộc trò chuyện hàng ngày để thể hiện sự tôn trọng và lịch sự. Nó được đặc trưng bởi việc sử dụng 〜です、〜ます。
Dạng "〜ます" của động từ hoặc thêm các cụm từ lịch sự như "〜ございます" và "〜いただきます".

Sonkeigo (尊敬語)

Lời nói tôn kính: Dạng Keigo này được sử dụng để thể hiện sự tôn trọng đối với người nghe hoặc người thứ ba. Nó liên quan đến việc sử dụng các động từ tôn kính và từ vựng đặc biệt để nâng cao vị thế của người được nói đến.

Kenjōgo (謙譲語)

Lời nói khiêm tốn: Dạng Keigo này được sử dụng để khiêm tốn tự chỉ mình hoặc hành động của mình. Nó liên quan đến việc sử dụng các động từ khiêm tốn và từ vựng đặc biệt để hạ thấp vị thế của bản thân.

Xem Videos giới thiệu về Kính Ngữ (Keigo):

Kính Ngữ Tiếng Nhật | Video 1:

Kính Ngữ Tiếng Nhật | Video 2:

Nguồn: Youtube

Trường hợp BẤT QUY TẮC

Dạng thường	Lịch sự ngữ Teineigo (丁寧語)	Tôn kính ngữ Sonkeigo (尊敬語)	Khiêm nhường ngữ Kenjōgo (謙譲語)	Ý nghĩa
ー	～です	ー	～でござる・～でございます	là
〜ている	〜ています	〜ていらっしゃいます	〜ておる	Verb~ing
ある	あります	ー	ござる・ございます	là, ở
いる	います	いらっしゃる・おいでになる	おる	là, ở
来る /行く	来ます・行きます	いらっしゃる・おいでになる	参(まい)る	Đến / Đi
聞く	聞きます	お聞きになる	伺(うかが)う	nghe, hỏi
する	します	なさる・なさいます	致(いた)す	làm
知る	知ります	ご存知（ぞんじ）です	存知（ぞんじ）あげる	biết
知っている	知っています	ご存知（ぞんじ）です	存知（ぞんじ）ておる	biết
知らない	知りません	ー	存知（ぞんじ）ません	không biết
見る	見ます	ご覧(らん)になる	拝見(はいけん)する	nhìn, xem
会う	会います	お会いになる	お目(め)にかかる	gặp
あげる/ やる	あげます	ー	差(さ)し上(あ)げる	tôi đưa, cho (người nhận được tôn trọng)
くれる	くれます	くださる	ー	đưa, cho tôi (người đưa được tôn trọng)
もらう	もらいます	ー	頂(いただ)く	tôi nhận (người cho được tôn trọng)
食べる /飲む	頂く	召し上がる	頂(いただ)く	ăn/uống
言う	言います	おっしゃる	申(もう)し上(あ)げる、申(もう)す	nói
着る	着ます	お召（め）しになる	ー	mặc
寝る	休（やす）みます	お休（やす）みになる	ー	ngủ
死（し）ぬ	亡（な）くなる	お亡（な）くなりになる	ー	chết
僕・わたし Watashi	わたくし Watakushi	ー	ー	Tôi
今 Ima	ただ今 Tadaima	ー	ー	Bây giờ
今度 Kondo	この度 Kono tabi	ー	ー	Lần này
このあいだ Konoaida	先日 Senjitsu	ー	ー	Mấy hôm trước
きのう Kinou	さくじつ（昨日） Sakujitsu	ー	ー	Hôm qua
きょう Kyou	本日 Honjitsu	ー	ー	Hôm nay
あした Ashita	みょうにち Myounichi	ー	ー	Ngày mai
さっき Sakki	さきほど Sakihodo	ー	ー	Lúc trước, lúc nãy
あとで Atode	のちほど Nochihodo	ー	ー	Sau đây
こっち Kocchi	こちら Kochira	ー	ー	Phía này, phía chúng tôi
そっち Socchi	そちら Sochira	ー	ー	Phía các vị, phía kia
あっち Acchi	あちら Achira	ー	ー	Phía đó
どっち Docchi	どちら Dochira	ー	ー	Phía nào, bên nào
だれ Dare	どなた Donata	ー	ー	Ai
どこ Doko	どちら Dochira	ー	ー	Ở đâu
どう Dou	いかが Ikaga	ー	ー	Như thế nào
本当に Hontou ni	誠に Makoto ni	ー	ー	Thật sự là
すごく Sugoku	たいへん Taihen	ー	ー	Rất
ちょっと Chotto	少々 Shoushou	ー	ー	Một chút, chút xíu
いくら Ikura	いかほど Ikahodo	ー	ー	Bao nhiêu
～さん	～様（さま）	ー	ー	~ vị, ngài

Nguồn: Riki nihongo, Youtube, Chatgpt

Trường hợp CÓ QUY TẮC

Cách chia động từ về TÔN KÍNH NGỮ có quy tắc:

Cách 1: お + Động từ thể ます(bỏ ます) + になります

Dùng để thể hiện sự tôn trọng đối với hành động của người khác.

Ví dụ:

先生がお話しになります。
Thầy giáo sẽ nói chuyện.
社長がお帰りになります。
Giám đốc sẽ về.
お客様がお待ちになります。
Khách hàng đang đợi.
田中さんがこちらでお待ちになります。
Anh Tanaka đang chờ ở đây.
彼がお読みになります。
Anh ấy sẽ đọc.

Cách 2: Chia động từ về thể bị động (~れます/～られます)

Đây là cách khác để tạo tôn kính ngữ, áp dụng cho các động từ nhóm I và II.

Ví dụ:

先生は本を読まれます。
Thầy giáo sẽ đọc sách.
社長はゴルフをされます。
Giám đốc sẽ chơi golf.
部長は午後に会社へ来られます。
Trưởng phòng sẽ đến công ty vào buổi chiều.
お客様はこの椅子に座られます。
Khách hàng sẽ ngồi vào chiếc ghế này.
山田さんは英語を教えられます。
Anh Yamada sẽ dạy tiếng Anh.

Lưu ý:

Cách 1 (お～になります) thường sử dụng với các động từ có thể kết hợp với "お" và mang ý nghĩa hành động cụ thể.
Ví dụ: 話す (nói), 読む (đọc), 書く (viết).
Cách 2 (Thể bị động) phù hợp với mọi loại động từ, kể cả động từ không kết hợp được với "お".
Ví dụ: 食べる → 食べられます (ăn), 来る → 来られます (đến).
Các động từ bất quy tắc như する, 来る, いる có cách chia tôn kính ngữ riêng:
- する → なさいます
- 来る → いらっしゃいます／おいでになります
- いる → いらっしゃいます

Cách chia động từ về KHIÊM NHƯỜNG NGỮ có quy tắc:

1. Động từ nhóm I và II: Công thức: お + V-ます(bỏ ます) + します／いたします

Ví dụ:

会議の資料をお持ちします。
Tôi xin phép mang tài liệu của cuộc họp đến.
こちらの案内をお見せします。
Tôi xin phép đưa hướng dẫn này cho quý khách xem.
お名前をお呼びしますので、少々お待ちください。
Tôi xin phép gọi tên quý khách, xin vui lòng chờ một chút.
お荷物をお届けいたします。
Tôi xin phép giao hành lý của quý khách.
今日の議事録をお送りいたします。
Tôi xin phép gửi biên bản cuộc họp hôm nay.

2. Động từ nhóm III (Danh động từ + します): Công thức: ご + Danh động từ + します／いたします

Ví dụ:

ご案内いたしますので、こちらへどうぞ。
Tôi xin phép hướng dẫn quý khách, mời quý khách đi lối này.
ご連絡いたします。
Tôi xin phép liên lạc với quý khách.
ご確認いただけますか？後ほどご報告いたします。
Quý khách vui lòng kiểm tra lại. Tôi sẽ báo cáo sau.
ご説明いたしますので、少々お時間をいただけますか？
Tôi xin phép giải thích, xin quý khách dành một chút thời gian.
資料をご用意いたしました。
Tôi đã chuẩn bị tài liệu cho quý khách.

Một số lưu ý quan trọng:

Danh động từ (nhóm III) luôn kết hợp với tiền tố ご để biểu thị sự kính trọng.
Sử dụng いたします thay vì します để thể hiện mức độ trang trọng cao hơn, đặc biệt trong văn cảnh cực kỳ lịch sự hoặc môi trường chuyên nghiệp như Ryokan.